Hoofdstuk 9: Sportverenigingen en vrijwilligers

In dit hoofdstuk worden de diverse onderzoeken en rapporten omtrent het thema ‘sportverenigingen en vrijwilligers’ besproken, middels een beknopte review van een inhoudelijk expert van het Mulier Instituut. Er wordt onder andere gekeken naar het functioneren en de ontwikkelingsmogelijkheden van sportverenigingen en hun vrijwilligers. Ook wordt er aandacht besteed aan de vitaliteit en maatschappelijke rol van verenigingen, beleidsonderzoek, monitoringsonderzoek en verandermanagement van verenigingen. Daarnaast wordt vooruitgeblikt naar wat er in 2014/2015 verwacht wordt aan publicaties en onderzoek omtrent sportverenigingen en vrijwilligers.

Het hoofdstuk sluit af met een overzicht van uitgebrachte publicaties en masterscripties rondom dit thema:

Publicaties:

• Bakker, S. & Kalmthout, J. van (2013). Penningmeesters 2013. Oordeel penningmeesters over de financiële situatie van de sportvereniging. Utrecht: Mulier Instituut.
• Boers, E., Mijnheer, J. & Ooms, M. (2013). Verenigingsonderzoek 2013 gemeente Hardenberg. Ede: Kennispraktijk.
• Dijk, B., Vries, I. de & Slender, H. (2014). Onderzoek effectieve verenigingsondersteuning in de provincie Groningen. Het vergroten van de effectiviteit van de ondersteuning aan de sportverenigingen. Groningen: Hanzehogeschool Groningen, Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap, Instituut voor Sportstudies.
• Elfring, M. & Boers, E. (2014). Verenigingsmonitor 2013 gemeente Breda. Ede: Kennispraktijk.
• Harmsel, L. ter, Vilsteren, M. van (Sportservice Overijssel), Kalmthout, J. van & Romijn, D. (Mulier Instituut) (2014). Verenigingsmonitor Overijssel 2013. Zwolle: Sportservice Overijssel.
• Hermens, N., Los, V., Meere, F. de & Verhoogt, P. (2013). Meerwaarde Sportplusprogramma: een tussenstand. Hoe het Sportplusprogramma verleidt tot maatschappelijke activiteiten op Rotterdamse sportverenigingen. Utrecht/Hoofddorp: Verwey-Jonker Instituut/Sport 2B.
• Kalmthout, J. van & Romijn, D. (2013). Verenigingsmonitor Arnhem 2013. Vitaliteitsindex. Utrecht: Mulier Instituut.
• Kalmthout, J. van & Werff , H. van der (2013). Vitaliteit sportverenigingen Eindhoven 2013. Utrecht: Mulier Instituut.
• Klein, M. van der, Toorn, J. van den & Oudenampsen, D. (2013). Voor wat hoort wat? Ervaringen met vrijwilligerswerk als wederdienst. Utrecht: Verwey-Jonker Instituut/Sport 2B.
• Kronenburg, J. (red.) (2014). De PLUS van de open club. De maatschappelijk actieve sportvereniging als kansrijk alternatief in zorg, welzijn, arbeidsintegratie en onderwijs. Ede: Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB).
• Mantjes, J.A. & Boers, E. (2013). Verenigingsmonitor 2012 gemeente Assen. Zwolle: Kennispraktijk.
• Oomens, M., Klein, T., Hulsen, M., Linden, J. van der, Donker, A. & Ouahi, S. (2014). Sportkadermonitor 2013. Eerste meting. Utrecht: Oberon. 
• Romijn, D., Poel, H. van der & Smits, F. (2013). Ondersteuning van verenigingssport in Zoetermeer. Een analyse van het gevoerde verenigingsondersteuningsbeleid in de sport. Utrecht: Mulier Instituut.
• Sladek, S.L. & Rubingh, B. (2014). Lid worden? Waarom zou ik? Over nieuwe generaties en de uitdaging voor ledenorganisaties. Nieuwegein: Arko Sports Media.
• Speet, T., Smit, S., Rossum, L. van, Schutte, R. & Eng, N. van der (2014). De veranderkracht van de sport. Realisatie ambities vereist een sportbrede aanpak. Onderzoeksrapport. Utrecht: TEN HAVE Change Management i.s.m. de Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB).
• Verhagen, S. (red.) (2014). Hoe de bal blijft rollen. Naar meer vitaliteit van voetbalverenigingen. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
• Werff , H. van der & Kalmthout, J. van (2013). Verenigingsmonitor Delft 2013. Utrecht: Mulier Instituut.

Masterscripties:

• Bruijn, G. de (2013). ‘Bewijzen wij een dienst?’ Een kwalitatief onderzoek naar de betekenissen die Utrechtse sportverenigingen geven aan de VSU als dienstverlenende organisatie. Utrecht: Universiteit Utrecht, Master Sportbeleid en Sportmanagement.
• Bulsink, A. (2014). Het leervermogen van sportverenigingen. Het transitieproces van individuele kennis naar organisatiekennis. Utrecht: Universiteit Utrecht, Master Sportbeleid en sportmanagement.
• Sommeren, D. van (2013). Sporten in een veranderende samenleving. Een kwalitatief onderzoek naar de betekenissen die sporters geven aan binding met een sportvereniging en de invloed van maatschappelijke ontwikkelingen op deze betekenissen. Utrecht: Universteit Utrecht, Master Sportbeleid en Sportmanagement.