Zit er muziek in de dorpsvereniging?

Bevolkingskrimp maakt dorpen en verenigingen kwetsbaar. Sport- en cultuurverenigingen lijken belangrijk om de sociale samenhang in dorpen te behouden. Dit artikel beschrijft de betekenis die dorpsbewoners toedichten aan sport- en cultuurverenigingen met betrekking tot de sociale samenhang in hun dorp. De complexiteit en verwevenheid van de sociale relaties in de verenigingen, met het dorp en haar wijdere omgeving leent zich goed voor kwalitatief onderzoek in de vorm van een case study. Aan de hand van interviews in drie dorpen is getracht een beter begrip te ontwikkelen over de situatie in de dorpen. Dit geeft houvast bij het gesprek over de toekomst van de verenigingen in de dorpen. Het onderzoek heeft patronen over de verbindingen in de verenigingen, het dorp en haar wijdere omgeving blootgelegd en verklaard. De verscheidenheid aan mensen, het aanbod van de vereniging, de samenwerking tussen verenigingen bij evenementen en vooral de kwaliteit van de accommodaties, dragen bij aan de sociale samenhang in de dorpen. Het onderzoek illustreert dat verenigingen, die er in slagen de door dorpsbewoners gekoesterde verenigingstradities te vernieuwen, bijdragen aan duurzame sociale samenhang. Sleutelfiguren en jongeren zijn hierbij cruciaal. De eersten door hun uitgebreide netwerken met gevarieerde, lichte verbindingen die inspireren tot activiteit. Jongeren doordat ze met eigentijdse ideeën andere jongeren binden aan verenigingen. Zo blijven verenigingsactiviteiten (soms net even anders) verankerd in de traditie en identiteit van de Achterhoek.