Stijging overgewicht bij jongeren: bewegen cruciaal onderdeel van de oplossing
De nieuwste cijfers van de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor 2022 tonen een alarmerende stijging in het percentage kinderen en jongeren met overgewicht in Nederland. In 2022 had maar liefst 17% van de 2- tot 25-jarigen overgewicht, waarvan 7% ernstig overgewicht (obesitas). Het percentage overgewicht stijgt met name hard in de groep jongeren tussen de 18 en 25 jaar, met een stijging van 21% in 2014 naar 25% in 2022. Het is duidelijk: er is actie nodig om deze trend te keren.
Onderschat belang van bewegen bij overgewicht niet
Voldoende bewegen draagt bij aan een langer en gezonder leven, onder meer door verminderde kans op chronische aandoeningen zoals diabetes en hart- en vaatziekten. Zo zorgt bewegen ervoor dat onder andere het hart, bloedvaten en spieren versterken. Bovendien draagt bewegen via verschillende wegen bij aan een beter immuunsysteem. Ook bij overgewicht en obesitas is beweging belangrijk. Het heeft directe positieve effecten op de gezondheid, zoals het stimuleren van vetafbraak en vetverbranding, en het verhogen van de insulinegevoeligheid.
Jongeren met overgewicht voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijnen
Uit deze cijfers blijkt dat een groot deel jongeren onvoldoende beweegt. In 2022 voldeed slechts 48% van de Nederlandse jongeren tussen de 4 en 25 jaar aan de beweegrichtlijnen. Jongeren met overgewicht en obesitas voldoen nog minder minder vaak. Van de jongeren tussen de 4 en 25 met overgewicht voldeed slechts 44%, dit percentage daalt bij deze groep jongeren met obesitas zelfs naar 40%. Jongeren tussen de 12 en 18 jaar met overgewicht bewegen het minst, van hen voldoet slechts 29% aan de beweegrichtlijnen.
Afkomst speelt een rol
Het opleidingsniveau, de afkomst van ouders en het gewicht van ouders spelen een rol bij het voorkomen van (ernstig) overgewicht onder jongeren. Jongeren met een Nederlandse achtergrond hebben met 15% het laagste percentage overgewicht, terwijl overgewicht het meest voorkomt bij jongeren met een niet-Europese achtergrond. Kinderen van ouders met maximaal een vmbo-opleiding hebben drie keer vaker obesitas dan kinderen van ouders met een hbo- of universitaire opleiding. Ook komt (ernstig) overgewicht vaker voor bij kinderen waarvan minstens één ouder overgewicht heeft.
Hoe krijgen we jongeren in beweging?
Flexibiliteit en plezier zijn essentieel om jongeren te motiveren om meer te bewegen. De behoeften van jongeren veranderen. Ze willen liever geen strikte schema’s die moeilijk te combineren zijn met school of werk. In plaats daarvan verlangen ze naar vrijheid en variatie in sportactiviteiten, waarbij vaker plezier centraal staat in plaats van alleen competitie. Hoe pak je dat aan? Betrek de doelgroep vanaf de start bij de gewenste activiteiten en toekomstig onderzoek. Deze aanpak bevordert de toepassing van bestaande en nieuwe kennis via onderzoek en innovatie én maakt de grootste impact.