Community of Learning vitaal ouder worden: waar richten de gemeenten zich op?

9 september 2024

Met vijf gemeenten heeft Kenniscentrum Sport & Bewegen eerder dit jaar een Community of Learning gevormd rondom het thema vitaal ouder worden. Hieronder lees je met welke vraagstukken de gemeenten Arnhem, Helmond, Leusden, Schouwen-Duiveland en Veenendaal de komende maanden aan de slag gaan.

Arnhem

Vraagstuk

Hoe kunnen we de kwaliteit van het sport- en beweegaanbod voor 55-plussers optimaliseren? Dat is het vraagstuk van Sportbedrijf Arnhem (trekker: Geert Geurken, strategisch adviseur sport en bewegen). Sportbedrijf Arnhem verwacht dat het verhogen van de kwaliteit van bestaand aanbod zorgt voor de grootste maatschappelijke winst. Daarbij gaat het niet alleen over de inhoudelijke kwaliteit, maar ook over het aantrekkelijk maken van aanbod.

Aanleiding

Arnhem heeft al een tijd veel aandacht voor bewegen in de doelgroep senioren. De ervaring leert dat passend aanbod van meer afhangt dan alleen leeftijd. Het sportbedrijf deelt de 55-plussers naast leeftijd dan ook in op basis van fitheid en sociaaleconomische positie. Het sportbedrijf streeft naar een passend en kwalitatief aanbod voor iedere inwoner en ziet dat hierin nog winst te behalen is bij onder andere opleiders en sportaanbieders. Het versterken van die kwaliteit sluit aan bij de gemeentelijke visie en aanpak op valpreventie, die vooral inzet op meer en beter te leren bewegen vanaf 55 jaar en een goed en passend beweegaanbod voor ieder segment. Sportbedrijf Arnhem werkt toe naar een ketenaanpak om álle (kwetsbare) ouderen te bereiken.

Eerste actiepunten

Arnhem richt zich in eerste instantie op twee onderwerpen: samenwerking en draagvlak creëren door in overleg te gaan met sportfederaties, zorg- en welzijnsorganisaties en partners van de ketenaanpak valpreventie & vitaal ouder worden. Parallel daaraan gaat het sportbedrijf aan de slag met scholing, te beginnen met het schrijven van een bijscholingsplan. Daaruit volgt het organiseren van bijscholing voor verenigingen, commerciële aanbieders en zorg- en welzijnspersoneel.

Helmond

Vraagstuk

De Helmondse organisatie Stichting Jibb+ heeft drie vragen geformuleerd die sterk met elkaar te maken hebben: Hoe bereiken we de juiste doelgroep per wijk? Hoe organiseren we passend en structureel aanbod per wijk? En wat is daarbij de rol van Jibb+ en andere partners? In de startbijeenkomst bleek onder gemeentelijke stakeholders vooral de vraag naar bereik van de doelgroep sterk te leven.

Aanleiding

Rob van der Wijst (algemeen manager van Jibb+) ervaart voor zijn organisatie
een sterke druk op de uitvoeringscapaciteit van de buurtsportcoaches. Daardoor is er weinig ruimte voor uitbreiding en het bereiken van groepen die ze nu niet of onvoldoende zien. Jibb+ werkt veel samen met stakeholders, maar wil een beter inzicht in vraag en aanbod per wijk en het bereiken van kwetsbare senioren.

Eerste actiepunten

Jibb+ heeft al gesprekken gevoerd met individuele stakeholders en een bijeenkomst met gemeentelijke stakeholders gehad. Die input vormt – samen met het advies van Kenniscentrum Sport & Bewegen – de basis van een plan van aanpak. Een eerste inhoudelijke actie is het opstellen van wijktekeningen. Hiermee verwacht Jibb+ per wijk goed zicht te krijgen op de relevante stakeholders, het beschikbare aanbod en de samenstelling van de doelgroep senioren.

Leusden

Vraagstuk

Hoe kunnen we samen met onze lokale stakeholders uit zorg, welzijn, sport en beleid passend sport- en beweegaanbod organiseren voor (licht kwetsbare) senioren? Dat is het vraagstuk van de gemeente Leusden, waar Eveline Wijdeveld (procesregisseur Sport en Bewegen) de trekker is.

Aanleiding

Leusden mist naar eigen zeggen in eerste instantie een buurtsportcoach, die zich inzet voor senioren. Het huidige sport- en beweegaanbod bereikt vooral de vitalere senioren, er is onduidelijkheid bij partners over de rol van de buurtsportcoach en er is geen goed overzicht van welk aanbod geschikt is voor welke senioren. In verschillende wijken zijn wijkverenigingen, die mogelijk een rol kunnen spelen bij het beweegaanbod voor alle senioren. Verder ligt er de opdracht om een ketenaanpak valpreventie op te zetten.

Eerste actiepunten

Leusden start met activiteiten, die moeten leiden tot een goed functionerende buurtsportcoach senioren. Dat begint met het opstellen van een goed profiel en het organiseren van randvoorwaarden, zodat de inzet structureel wordt. Één van de eerste taken is het samen met wijkverenigingen inventariseren van het bestaande aanbod en het bepalen van de geschiktheid van het aanbod voor senioren met een laag of matig valrisico.

Schouwen-Duiveland

Vraagstuk

Jaco Vleeshouwer, regisseur Schouwen-Duiveland Vitaal, verwoordt het vraagstuk als volgt: Hoe komen we tot een aanpak die zorgt voor het structureel bereiken en bedienen van de doelgroep (licht kwetsbare en kwetsbare) senioren rondom een gezonde leefstijl door sport en bewegen?

Aanleiding

Schouwen-Duiveland mist een duidelijk beleid om senioren vitaal ouder te laten worden. Er is te weinig communicatie tussen partners, maar ook tussen de verschillende afdelingen binnen de gemeente. Daardoor zijn er bijvoorbeeld wel veel beweegactiviteiten voor senioren, maar weten relevante stakeholders elkaar onvoldoende te vinden. Ook senioren weten het aanbod lang niet altijd te vinden. Schouwen-Duiveland heeft een speciale uitdaging bij het in beweging krijgen van senioren: veel kleinere kernen en grote afstanden tussen deze kernen.

Eerste actiepunten

De trekkers van de Community of Learning op Schouwen-Duiveland willen in eerste instantie per wijk een goed overzicht maken van behoeften en bestaand aanbod. Dat overzicht wordt goed vindbaar voor betrokkenen op de website geplaatst. Een tweede lijn is het verbeteren van de communicatie tussen allerlei stakeholders. Dit begint met het opstellen van een plan van aanpak daarvoor.

Veenendaal

Vraagstuk

In Veenendaal luidt het vraagstuk als volgt: Hoe kunnen wij de doelgroep kwetsbare senioren – de groep met Wmo-ondersteuning in huishoudelijke hulp – meer in beweging krijgen?

Aanleiding en eerste actiepunten

Waar het vitale senioren betreft is Veenendaal bezig om de belangrijke acties die voortvloeien uit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Sportakkoord goed op de rails te zetten. Die groep die nu Wmo-ondersteuning krijgt is moeilijk in beeld te krijgen. De goede samenwerking tussen de gemeentelijke beleidsterreinen Sport en Wonen, Welzijn en Zorg vormt mede de aanleiding om in te zetten op de gekozen doelgroep. Zodra de personele bezetting goed op orde is, kan Veenendaal aan de slag met de eerste actiepunten.