De toekomst van de vrije tijd

Vrije tijd is opnieuw een politiek thema. Traditioneel is het altijd al beladen geweest met ethische normen en cultuurpolitieke wensbeelden. Alleen in de periode na de oorlog verdween deze lading. Vrije tijd werd gaandeweg meer beschouwd als een neutraal welvaartsgoed, waar iedereen recht op heeft. Het is dan ook sterk toegenomen, zowel in de vorm van arbeidstijdverkorting en vakantie als door vervroegde uittreding en werkloosheid. Met het vooruitzicht op een verdere uitbreiding van de vrije tijd door stijgende produktiviteit en korter werken groeit ook de wens om de maatschappij vanuit een vrijetijdsoogpunt te beoordelen. Het arbeidsbestel krimpt in, zodat de vrije tijd minder de functie heeft van ontspanning en recreatie. Integendeel, het staat nu als verschijnsel meer op zichzelf en stelt tegen eisen aan de inrichting van de samenleving. Ongelijkheden in de sfeer van de vrije tijd moeten worden benoemd en bestreden. Dit boek gaat echter nog fundamenteler in op het politieke beleid voor de vrije tijd. Bezigheden in deze sfeer mogen geen ghetto worden voor een afgesloten groep deelnemers. De vrije tijd kan juist een middel zijn om mensen te laten deelnemen aan een publieke cultuur, die door privatisering en versplintering van rollen onder druk staat. Vrije tijd heeft een culturele en existentiële lading gekregen, naast die van het arbeidsstelsel. Op politiek niveau vraagt die om een ’tijdsbeleid’ vanuit een visie op de afwisseling van vrije tijd en arbeid in het leven van de mens. Er is behoefte aan een nieuwe cultuurpolitiek.