Vrijetijd, cultuur en identiteit

De hedendaagse, westerse cultuur wordt in belangrijke mate getekend door wat zich in de vrijetijd van mensen afspeelt. Ontwikkelingen in de vrijetijd en de cultuur vormen het onderwerp van deze uit drie essays bestaande bundel, van de hand van drie medewerkers van de vakgroep Vrijetijdswetenschappen van de Katholieke Universiteit Brabant. The Beckers laat zien hie vrijetijd vanaf het eind van de vorige eeuw tot in de jaren zestig inzet was van maatschappelijke strijd. Positief acht hij het dat een einde kwam aan bemoeizucht van de elites met de vrijetijdsbesteding van de ‘massa’. Niettemin zou de progressieve beweging de vrijetjd opnieuw tot strijdpunt moeten maken. In de visie van Heide Dahles is een juist begrip van de ontwikkelingen in onze cultuur niet mogelijk wanneer men geen oog heeft voor de alledaagse consumptiepatronen. Door de, overigens terechte, zorg voor het milieu wordt onvoldoende onderkend dat de keuze voor een bepaalde levensstijl voor individuen en groepen een onmisbaar middel is om tot identiteitsvorming te komen. De kwestie van de identiteit van individuen en groepen is eveneens een belangrijk element in de bijdrage van Hans Mommaas. Hij kritiseert de eenzijdigheid van de opvatting dat de internationalisering van de economie en de politiek op het vlak van de cultuur vooral heeft geleid tot gelijkschakeling en het verdwijnen van (regionale) verschillen. Interessant is juist om te doorgronden hoe zich hierin allerlei ogenschijnlijk tegenstrijdige ontwikkelingen voordoen. Alleen dan valt bijvoorbeeld te begrijpen waarin in de laatste jaren de eigen Maastrichtse identiteit weer belangrijker is geworden dan de gedeelde Nederlandse.