Sport in clubverband (deel 1)

In samenwerking met de Studiedienst van de Vlaamse Regering voerde het Onderzoekscentrum voor Sportbeleid & Sportmanagement van de KU Leuven een onderzoek uit naar de clubgeorganiseerde sector in Vlaanderen (zie Scheerder e.a., 2011). Tot op heden bekleedt de clubgeorganiseerde sportsector een prominente plaats in het sportlandschap. Een relatief groot aandeel van de Vlamingen blijkt immers actief in de clubsport. De overheid erkent dan ook het belang van de clubsport en tracht via een aantal decreten de clubsport te reguleren en te stimuleren. De clubsportparticipatie in Vlaanderen ligt relatief hoog in vergelijking met het Europese gemiddelde. Desondanks blijkt het aandeel clubsportparticipanten te stagneren. Mannen, jongeren en hoogopgeleiden zijn nog steeds sterker vertegenwoordigd in sportclubs dan vrouwen, ouderen en laagopgeleiden. Trendgegevens tonen aan dat het aandeel van oudere clubsporters toeneemt. Wat de clubsportvoorkeur betreft, werd vastgesteld dat voetbal met voorsprong de populairste clubsport is, gevolgd door tennis en gymnastiek. Fiets-, loop- en wandelsport scoren daarentegen het hoogst als niet-clubgebonden sporten.

Een vergelijking tussen het aantal sportclubs en het aantal leden laat zien dat er in de periode van 1985 tot en met 2000 een schaalvergroting heeft plaatsgevonden binnen de clubgeorganiseerde sportsector. Na het jaar 2000 is het aantal leden per sportclub constant gebleven. In vergelijking met andere Europese landen telt Vlaanderen een hoge participatie inzake sportvrijwilligerswerk. Bij een opdeling naar geslacht is te zien dat het aandeel vrouwelijke bestuursleden aan het stijgen is, een vaststelling die ook opgaat voor de sporttechnische functies. Toch is er nog altijd sprake van een kloof tussen mannen en vrouwen. Een groot aantal van de sportvrijwilligers krijgt een (aanzienlijke) vergoeding voor het geleverde werk. Deze tendens wordt aangeduid als semi-agorale arbeid, werk dat zich situeert tussen zuiver vrijwilligerswerk en professionele arbeid. Op basis van een aantal assumpties werd tenslotte de financiële omvang van de clubgeorganiseerde sport in Vlaanderen in kaart gebracht. De economische omvang van de clubgeorganiseerde sport wordt geraamd tussen 82 en 223 miljoen euro, afhankelijk van het scenario dat vooropgesteld wordt.