Professionaliteit en ambachtelijkheid

Eind 2006 hield Geert van der Laan zijn oratie ter gelegenheid van zijn benoeming tot bijzonder hoogleraar Grondslagen van het maatschappelijk werk (vanwege de Marie Kamphuis Stichting) aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht. Dit artikel is een ingekorte versie daarvan. Een uitgebreide versie is verschenen bij swp Amsterdam onder de titel Maatschappelijk werk als ambacht: inbedding en belichaming. De laatste decennia stond de professionele logica, zoals dat tegenwoordig heet, sterk onder druk. Parallel aan de kritiek op het eigenmachtige optreden van professionals ontstonden sterke rationaliseringstendensen, onder invloed van de logica van de staat, de bureaucratie en de markt.
Sinds kort komt de professionele logica aarzelend weer in beeld en dat geldt op zeer bescheiden wijze ook voor de logica van de cliënt, hoewel deze in het professionele veld nooit uit beeld zijn geweest. Wellicht leidt dat tot een herleving van de ambachtelijkheid in de sociale sector. De consequenties daarvan worden in deze publicatie tegen het licht gehouden, onder het motto van de Universiteit voor Humanistiek: “De mooiste studie is de mens.”