Regioperspectief per regio in Nederland (2024)

Hoe tevreden zijn de inwoners van jouw regio over hun eigen gezondheid en hoeveel voldoen aan de beweegrichtlijn? Hoe zetten gemeenten in op sport en bewegen? En hoe verhouden die regionale cijfers zich tot het landelijk gemiddelde? Het Mulier Instituut verzamelde de gegevens over sport, bewegen en gezondheid in 25 regio’s en brengt in regioperspectieven soms best grote verschillen in kaart.

Regionale verschillen
Uit het onderzoek in 25 regio’s van de Vereniging Sport en Gemeenten blijkt dat er verschillen zijn binnen de regio’s maar ook tussen de regio’s. Zo varieert het gemiddelde aantal inwoners dat lid is van een sportbond van 18 procent in de regio Zuid-Limburg tot 34 procent in de Gooi en Vechtstreek. Dat is flink hoger dan het landelijke gemiddelde van 26 procent. Ook zien we spreiding in het aantal gemeenten in de regio dat de JOGG (Gezonde jeugd, Gezonde toekomst) -aanpak implementeert. In deze gemeenten werkt JOGG aan een integrale aanpak om de leefomgeving van kinderen en jongeren gezonder te maken. In sommige regio’s zijn alle gemeenten actief met JOGG, in andere regio’s is dat slechts bij 1 op de 3 gemeenten het geval. Landelijk is dat 60 procent.

Grote verschillen stad en platteland
De regioperspectieven laten ook grote verschillen zien op het gebied van dichtheid van sportaccommodaties. In plattelandsgemeenten is er per inwoner meer aanbod dan bijvoorbeeld in de Randstad. De regio’s Fryslân en Groningen scoren op dat vlak het best. Aan de andere kant is in stedelijk gebied de beweegvriendelijkheid beter. Dat betekent bijvoorbeeld dat er meer sportaccommodaties dichtbij huis zijn, en ook meer sport- en speelplekken in de openbare ruimte. De regio’s Haaglanden en Gooi en Vechtstreek zijn het meest beweegvriendelijk.

Gezonde leefstijl en vitaal ouder worden
Voor het onderzoek is gekeken naar de plannen van aanpak die gemeenten hebben geschreven voor het aanvragen van de brede specifieke uitkering (SPUK). In die uitkering zijn het Sportakkoord II, de Brede Regeling Combinatiefuncties en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) ondergebracht.

Gepeild is aan welke GALA-doelen gemeenten sport en bewegen hebben gekoppeld. De meeste gemeenten verbinden het met de doelen ‘gezonde leefstijl’ (84% van de gemeenten) en ‘vitaal ouder worden’ (75%). Veel minder gemeenten koppelen sport en bewegen aan ‘terugdringen gezondheidsachterstanden’ (34%) en ‘versterken van de mentale gezondheid en mentale weerbaarheid’ (38%).

Input voor lerende aanpak
Gemeenten kunnen de gegevens uit de regioperspectieven gebruiken voor uitwisseling en vergelijking, en als input voor een lerende aanpak bij de uitvoering van Sportakkoord II en GALA. De regioperspectieven zijn opgesteld in opdracht van de Vereniging Sport en Gemeenten. Op zoek naar informatie uit jouw regio of nieuwsgierig naar de bevindingen in een andere regio? op deze pagina zijn alle 25 regioperspectieven opgenomen.