Buitenspeelbeleid in gemeenten - 2023

Twee derde van de ondervraagde Nederlandse gemeenten beschikt in 2023 over buitenspeelbeleid. Maar dit beleid laat nog wel ruimte voor verbetering zien. Beleidsdoelen zijn bijvoorbeeld vaak niet zo concreet geformuleerd en daardoor moeilijker te evalueren. Dat blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut onder gemeenteambtenaren en een analyse van beleidsstukken.

61 procent van de gemeenten met buitenspeelbeleid monitort en/of evalueert dit beleid. Zij volgen of ze hun doelen gaan halen of hebben gehaald. Twee derde daarvan (65%) voert dit zelf uit.

Helft gemeenten heeft behoefte aan ondersteuning
Iets minder dan de helft (44%) van de ondervraagde gemeenteambtenaren heeft behoefte aan ondersteuning bij het opstellen van buitenspeelbeleid. Of bij de monitoring en evaluatie daarvan. Concrete wensen zijn:

• meer kennis en vaardigheden;
• tools en goede voorbeelden voor het opstellen, monitoren of evalueren van buitenspeelbeleid;
• ondersteuning bij de financiering, borging en integratie van buitenspeelbeleid.

Gemeenten stimuleren buitenspelen op verschillende manieren
De meeste gemeenten stimuleren buitenspelen door in te zetten op voldoende speelplekken (85%). Andere veelvoorkomende manieren zijn de inzet van buurtsportcoaches of jongerenwerkers (68%) en het opstellen van buitenspeelbeleid (61%).

Vergroening en participatie belangrijke thema’s in buitenspeelbeleid
Voor dit onderzoek analyseerden de onderzoekers het beleid van veertien gemeenten over buitenspelen. Thema’s en onderdelen die in veel daarvan terugkwamen, zijn:

• vergroening van speelplekken;
• participatie van buurtbewoners, bijvoorbeeld bij het beheer van speelplekken;
• voldoende avontuurlijke speelplekken;
• verschillende behoeften per leeftijdsgroep;
• specifieke plannen per kern, wijk of buurt.

Verbeterpunten: concrete acties en monitoring/evaluatie
Hoewel de onderzochte beleidsstukken in de meeste gevallen in veel detail uitgewerkt zijn, is er nog ruimte voor verbetering. Zo kunnen gemeenten de benodigde acties om hun doelstellingen waar te maken duidelijker formuleren. Daarnaast spelen monitoring en evaluatie in het beleid van de veertien gemeenten nog niet of nauwelijks een rol.

Vragenlijst onder gemeenteambtenaren en analyse van beleidsstukken
In september 2023 is via het panel van Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) een vragenlijst uitgezet. 112 gemeenteambtenaren sport hebben die ingevuld. In deze vragenlijst werden gemeenteambtenaren gevraagd ook of ze hun buitenspeelbeleid wilden delen. Veertien gemeenten hebben dit gedaan. De analyse van de stukken geeft dus geen representatief beeld van het buitenspeelbeleid van alle gemeenten.