Sport in collegeprogramma’s 2022-2026

Dit rapport is het vierde in een reeks van studies naar de positie van sport in gemeentelijke collegeprogramma’s (start 2010). In samenwerking met Vereniging Sport en Gemeenten voerde het Mulier Instituut na afloop van gemeenteraadsverkiezingen analyses uit van lokale collegeprogramma’s. Hiermee wordt een goed beeld geboden van de inbedding van sport in het lokale beleid en de ontwikkelingen hierin over de tijd.

Het doel van dit onderzoek is om inzicht te bieden in de rol van sport in de collegeprogramma’s 2022-2026 van gemeenten en de veranderingen hierin ten opzichte van vier, acht en twaalf jaar terug.

Hiervoor is een eerste kwantitatieve analyse uitgevoerd van 274 collegeprogramma’s en vervolgens een verdiepende kwantitatieve en kwalitatieve analyse van een representatieve selectie van 104 collegeprogramma’s.

Conclusies en aanbevelingen

• In vrijwel alle collegeprogramma’s wordt sport genoemd. De aandacht voor sport in de collegeprogramma’s is hiermee toegenomen ten opzichte van eerdere jaren.
• Het aandeel collegeprogramma’s met een aparte sportparagraaf is afgenomen. Daarentegen is het aandeel collegeprogramma’s waarin sport aandacht krijgt in andere paragrafen sterk toegenomen. Dit wijst op een toegenomen integrale benadering van beleid.
• De aandacht voor sportaccommodaties is afgenomen vergeleken met voorgaande jaren. Deze ontwikkeling is met name zichtbaar in grotere gemeenten. In kleinere gemeenten is nog wel relatief veel aandacht voor sportaccommodaties, vooral vanuit het perspectief van leefbaarheid in kleine kernen.
• Bewegen is het meest genoemde sportgerelateerde woord. Dit past bij de groeiende aandacht voor gezondheidsdoelen binnen het sport- en beweegbeleid.
• Sport komt vooral terug in paragrafen over gezondheid en sociaal domein. Daarnaast wordt sport genoemd in het kader van armoedebeleid, vanuit regelingen die bestaan om deel te nemen aan sport. Bij onderwijs speelt de facilitering van bewegingsonderwijs een rol.
• Inzoomend op het sportbeleid gaat het vooral over de belangrijke rol van sportverenigingen en (exploitatie) van sportaccommodaties. De ondernemende sportaanbieder komt nagenoeg niet aan de orde in de collegeprogramma’s.
• Sporten en bewegen in de openbare ruimte is wel een veelvuldig terugkerend onderwerp.
• De toegankelijkheid van sportaccommodaties staat bij veel gemeenten op de radar. De aandacht voor de verduurzaming van sportaccommodaties lijkt daarentegen op basis van de collegeprogramma’s wat te zijn afgenomen ten opzichte van 2018.
• Een opkomend thema in het sport- en beweegbeleid is urban sports. Gemeenten zien hier een rol in het faciliteren van voorzieningen.
• Samenwerking is een belangrijk thema binnen de sportparagraaf. Hiermee sluiten gemeenten aan op het sportakkoord. Het sportakkoord noemen ze in veel gevallen expliciet.

De aandacht voor sport en bewegen is dus verder toegenomen. Sport komt inmiddels in vrijwel elk collegeprogramma terug en het belang van sport wordt breed onderschreven.

De collegeprogramma’s 2022-2026 bevatten minder vaak een aparte sportparagraaf, maar sport is beter ingebed in andere paragrafen. Vooral in paragrafen over gezondheid, sociaal domein en voorzieningen komt sport sterk naar voren. De aandachtverschuiving van de harde kant (sportaccommodaties) naar de zachte kant (sportstimulering, maatschappelijke waarde) is doorgezet.

Deze ontwikkelingen bieden een goede voedingsbodem voor de integrale plannen van aanpak die gemeenten moeten opstellen voor het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).