'Ik dacht destijds dat het normaal was'
ervaringen van Nederlandse topsporters met een (on)veilige topsportomgeving, factsheet 2022/10
Het merendeel van (oud-)topsporters voelt zich veilig in de eigen topsportomgeving. Toch heeft een aanzienlijk deel van de topsporters ervaring (gehad) met verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag. Dit blijkt uit een kleinschalig onderzoek van het Mulier Instituut onder (oud-)topsporters.
Voor dit onderzoek hebben 59 (voormalig) topsporters vanuit vijftien verschillende sportbonden een vragenlijst ingevuld. Doordat de groep respondenten klein is en een deel niet meer actief is als topsporter, geeft dit mogelijk geen representatief beeld van de gehele huidige Nederlandse topsport. Wel wordt duidelijk dat grensoverschrijdend gedrag in veel vormen en sporten voorkomt.
Bijna drie kwart van de bevraagde (oud-)topsporters (39 van de 54, verdeeld over veertien sportbonden) heeft zelf een vorm van grensoverschrijdend gedrag ervaren.
Ervaringen met intimidatie en machtsmisbruik komen het meest voor
Intimidatie en machtsmisbruik zijn de meest genoemde vormen van grensoverschrijdend gedrag. Meer dan de helft van de respondenten heeft dit ervaren. Ze noemen de coach/trainer en de sportbond het vaakst als veroorzaker.
Andere vaak genoemde vormen van grensoverschrijdend gedrag zijn schelden, pesten of uitsluiting en gedwongen worden om iets aan je gewicht/uiterlijk te veranderen. Beide ervaarde één op de drie respondenten. Meerdere topsporters vonden het tijdens hun topsportcarrière overigens lastig om te bepalen welk gedrag wel of niet acceptabel was.
Zichtbaarheid meldstructuren kan beter
Meldpunten, zoals het Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN) en de vertrouwenspersonen binnen de sportbonden en verenigingen zijn belangrijk, maar niet altijd zichtbaar genoeg. De sporters vinden het belangrijk dat er een plek is waar ze informatie kunnen krijgen en meldingen kunnen doen, maar ze weten deze nog onvoldoende te vinden.
Meer voorlichting over grensoverschrijdend gedrag nodig
Sporters krijgen voorlichting over verschillende thema’s, maar slechts in een enkel geval over grensoverschrijdend gedrag. Een aantal sporters is van mening dat het goed zou zijn als coaches/trainers hier ook (meer) voorlichting over zouden krijgen.