A team of national representatives?

Op veel plaatsen is het nationale voetbalelftal één van de weinige instellingen die de idealen van een land lijken te weerspiegelen. Het idee dat het nationale voetbalteam een homogene natie vertegenwoordigt bestaat echter al lang niet meer, aangezien de nationale vertegenwoordigers meer dan ooit divers lijken te zijn.

In dit proefschrift onderzoekt Gijs van Campenhout vanuit een historisch vergelijkend perspectief hoe migratie ons begrip van burgerschap en nationale verbondenheid uitdaagt, en hoe ons besef van deze concepten wordt hervormd in controverses rond de geschiktheid van in het buitenland geboren spelers en voetballers met een migratieachtergrond in de context van het WK voetbal (ca. 1930- 2018).

Dit onderzoek is opgezet om een meer inzicht te krijgen in de (toenemende) discrepantie tussen formeel burgerschap en de geschiktheid van voetballers om een nationaal voetbalteam te vertegenwoordigen enerzijds, en morele, normatieve idealen van burgerschap en het behoren tot de natie aan de andere kant.

Met de toename van het volume en de diversiteit van in het buitenland geboren spelers op het WK voetbal, lijkt ook de toon in maatschappelijke debatten over de representativiteit deze nationale vertegenwoordigers in nationale voetbalteams te zijn veranderd. Terwijl in het verleden niemand – zelfs de FIFA niet – veel om deze kwesties leek te geven, is het tegenwoordig een belangrijk onderdeel van media- en politiek debat. Er zou zelfs gesteld kunnen worden dat niet per se de (verhoogde) aantallen van deze nationale vertegenwoordigers het probleem lijkt te zijn, maar dat de veranderende sociaaleconomische en politieke omstandigheden dat zijn.