Rookvrije onderwijsterreinen

De meeste onderwijsvertegenwoordigers vinden het goed dat alle onderwijsterreinen in Nederland geheel rookvrij moeten zijn (93%). Dat blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut naar de stand van zaken rondom rookvrije onderwijsterreinen in alle onderwijsvormen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Trimbos-instituut.

Sinds augustus 2020 zijn alle onderwijslocaties wettelijk verplicht om een rookverbod op hun terrein in te stellen, aan te duiden en te handhaven. Vanaf dat moment hadden bijna alle onderwijslocaties een rookverbod ingesteld (po 98%, vo 97%, mbo 95%, hbo/wo 90%).

De meeste onderwijsvertegenwoordigers kijken positief terug op de implementatie van het rookverbod (82%) en de borging ervan (83%) op hun onderwijslocatie.

Handhaving voornamelijk door personeelsleden
Op de onderwijslocaties met een geheel rookvrij beleid, wordt op een deel nog wel stiekem gerookt. Met name op locaties in het mbo (50%) en hbo/wo (63%) wordt nog minimaal wekelijks stiekem door studenten gerookt.

De handhaving wordt meestal gedaan door wordt op een groot deel van de onderwijslocaties in alle onderwijsvormen gedaan door ondersteunende personeelsleden, zoals conciërges (vo 82%, mbo 89%, hbo/wo 83%). Op vo en mbo is de handhaving een gedeelde verantwoordelijkheid, want daar handhaven ook docenten/leerkrachten (resp. 72% en 66%) en schoolleiders/MT/directie (resp. 75% en 63%). Op hbo/wo wordt vaker (externe) beveiliging ingezet (43%).

Huidige uitdagingen
De grootste belemmering bij de handhaving van het rookverbod die onderwijsvertegen-woordigers aandragen is dat leerlingen/studenten en medewerkers buiten het onderwijsterrein gaan roken. Dit is volgens de onderwijsvertegenwoordigers slecht voor het imago en levert overlast op voor de omgeving.

Daarnaast is de handhaving op voor met name hbo-/wo-locaties moeilijk, omdat de locaties onderdeel uitmaken van een grote campus met ook andere gebruikers en daardoor begrenzingen en verantwoordelijkheden niet overal duidelijk zijn.

Vragenlijst en (groeps)interviews met onderwijsvertegenwoordigers
Voor dit onderzoek is een vragenlijst uitgezet onder onderwijsvertegenwoordigers van alle onderwijsvormen behalve po. In deze vijfde peiling lag de focus op de handhaving van het rookverbod en evaluatie van het rookvrij maken van de onderwijslocatie.

De resultaten zijn gebaseerd op antwoorden van groepen school-/teamleiders/docenten vo (n=809), schoolleiders mbo (n=103), verantwoordelijken voor rookbeleid hbo (n=17) en wo (n=13). Daarnaast zijn vier groepsinterviews en elf individuele interview gehouden met in totaal 24 respondenten van verschillende onderwijsvormen.

Lees de belangrijkste bevindingen in de infographic ‘Rookvrije onderwijsterreinen, stand van zaken 2021’.