Stress bij kinderen: zo houden we het gezond
hoe chronische stress tijdens het opgroeien de gezondheid negatief beïnvloedt en wat er kan worden gedaan om dit te voorkomen – een biologisch perspectief
Lichamelijke aandoeningen, psychische klachten en (ernstige) psychische stoornissen op (jong)volwassen leeftijd vinden vaak hun oorsprong in het vroege leven. Epidemiologische studies lieten al de enorme impact zien van ernstige gebeurtenissen tijdens het opgroeien (adverse childhood experiences, ook wel ACEs genoemd) op de gezondheid tot in volwassenheid. Inmiddels is bekend dat ook met het toenemen van het aantal ACEs de kans op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, diabetes en herseninfarcten, depressie, ongezonde leefstijl, inclusief roken en drugsmisbruik toeneemt. Ook ongunstige leefomstandigheden, zoals opgroeien in armoede, beïnvloeden de gezondheid negatief.
Deze onderlinge relaties zouden verklaard kunnen worden door frequente of langdurige stress, die met deze condities vaak gepaard gaan. Maar hoe werkt dat dan? Hoe kunnen we vanuit biologisch perspectief verklaren dat frequente of langdurige stress tot gezondheidsproblemen leidt? Als we hoe dat werkt, levert dat mogelijk aangrijpingspunten op voor preventie.
In dit artikel bespreken we wat stress is en hoe stress ons beïnvloedt vanuit een biologisch perspectief. We bespreken wat we onder early-life-stress verstaan en wat de biologische gevolgen ervan zijn. We presenteren het Allostatische Belasting Model (ABM), een conceptuele ‘kapstok’ die gebruikt kan worden om de huidige wetenschappelijke kennis toe te passen in de praktijk van de preventieve jeugdhulp. Hoe houden we stress gezond, voorkomen we early-life-stress en beperken we de gevolgen ervan?