De visie van topsportbegeleiders op een schone sport

Coaches en medisch begeleiders denken een grote invloed te hebben op de houding en het gedrag van een topsporter ten aanzien van dopinggebruik, maar vinden dat de topsporter altijd zelf eindverantwoordelijk is voor zijn of haar gedrag. Dat blijkt uit dit onderzoek van het Mulier Instituut onder coaches, medisch begeleiders en naasten van Nederlandse topsporters, in opdracht van de Dopingautoriteit.

Ondanks de grote invloed van de coaches en medisch begeleiders op de topsporter voelen de begeleiders zich maar deels verantwoordelijk als het aankomt op dopinggebruik. Zij willen vooral de zelfverantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de topsporter stimuleren. De meeste topsportbegeleiders vinden namelijk dat de verantwoordelijkheid voor het gedrag altijd bij de topsporter zelf ligt.

Schone sport: een grijs gebied en tegelijk een utopie: de opvattingen van topsportbegeleiders over wat een ‘schone sport’ inhoudt, lopen erg uiteen: voor de ene begeleider is alles wat niet op de dopinglijst staat acceptabel, voor de ander alleen normale voeding en vitaminepreparaten. Bij het bepalen van de grens in dit grijze gebied vinden de coaches en naasten het vooral belangrijk dat sporters gelijke kansen hebben om te presteren. Bij de medische begeleiding staat het gezondheidsrisico voorop. Ondanks dit verschil geven de topsportbegeleiders aan dat een volledig schone sport waarschijnlijk een utopie is, omdat in de topsport vaak de grenzen worden opgezocht.

Doping: bespreken met de sporter of juist niet? Bij zowel coaches als medisch begeleiders is een duidelijke tweedeling te zien in de manier van begeleiden. Een deel van de coaches en medisch begeleiders bespreekt het onderwerp doping regelmatig met de sporters, terwijl anderen er bewust voor kiezen het juist niet te bespreken. De belangrijkste reden hiervoor is dat zij ‘geen slapende honden wakker willen maken’.

Individuele interviews en focusgroepgesprekken: voor dit onderzoek zijn 28 individuele interviews gehouden met medisch begeleiders (sportartsen en voedingskundigen), coaches en naasten (ouders en partners) van Nederlandse (ex-)topsporters uit verschillende sporten. Aanvullend zijn vier focusgroepgesprekken gevoerd met begeleiders die hebben deelgenomen aan de interviews. In de interviews en groepsgesprekken is ingegaan op het thema schone sport, de begeleiding van topsporters en de mate waarin de begeleiders invloed hebben op de topsporter.