Afhankelijkheid sportverenigingen en -evenementen van inkomsten uit alcohol en ongezonde voeding

In het Nationaal Preventieakkoord van 2018 zijn voor de thema’s overgewicht en problematisch alcoholgebruik acties opgenomen. Een van deze acties is een onderzoek in de sport naar sponsoring en catering van alcoholhoudende dranken en van producten die minder goed in een gezond voedingspatroon passen.

In opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) onderzoekt het Mulier Instituut de inkomsten voor de sportsector uit alcohol en voeding.

In het onderzoek staan twee hoofdvragen centraal:

1. In welke mate is sport afhankelijk van inkomsten uit catering en sponsoring van alcoholhoudende dranken en producten die minder goed in een gezond eetpatroon passen.
2. Welke alternatieven zijn kansrijk als het gaat om het genereren van voldoende inkomsten door sponsoring en catering met als doel sportverenigingen en sportevenementen financieel gezond te houden op een wijze die past bij een gezonde sportomgeving?

In het kader van dit onderzoek zijn zeven deelonderzoeken uitgevoerd, waaronder casestudies, vragenlijsten en interviews. De volledige rapportages van twee deelonderzoeken, vragenlijst bij sportverenigingen en de vragenlijst bij de Nederlandse bevolking zijn bijgevoegd in bijlage 2 en 3.

Enkele bevindingen van de rapportage zijn: 

• Sportverenigingen met een eigen kantine zijn in grote mate afhankelijk van inkomsten uit de eigen kantine. Binnen de kantine-inkomsten hebben inkomsten uit alcoholische dranken een groot aandeel van gemiddeld ongeveer 40 procent. Het aandeel van ongezonde voeding binnen de totale kantine-inkomsten ligt aanmerkelijk lager (gemiddeld ongeveer 10%) dan het aandeel van alcohol.
• Sportverenigingen zijn in beperkte mate afhankelijk van sponsoring-inkomsten. Sponsoring met betrekking tot alcohol en ongezonde voeding is daarbij nauwelijks aan de orde.
• Sportevenementen zijn volgens de organisatoren sterker afhankelijk van sponsorinkomsten dan van catering-inkomsten. Volgens organisatoren leunen breedtesportevenementen relatief meer op inschrijfgelden. Bij topsportevenementen is de afhankelijkheid van inkomsten uit sponsoring aanzienlijk hoger.
• De overgang van het huidige aanbod naar een gezondere sportkantine en gezondere catering bij sportevenementen vraagt om een cultuurverandering ten aanzien van alcohol en gezonde voeding. 
• Op het gebied van sponsoring zijn voor sportverenigingen volgens sponsorexperts kansen. Sponsoring zou meer in natura plaats kunnen vinden, bijvoorbeeld het aanbieden van fruit in de kantine door een lokale supermarkt.
• De sponsordeskundigen pleiten voor structureel overleg tussen de overheid, de sport en het bedrijfsleven, zodat de wederzijdse belangen en verantwoordelijkheden in de sport duidelijk worden.