Bewegen, sport en gezonde leefstijl in middelbaar beroepsonderwijs

In deze 0-meting monitor uitgevoerd door het Mulier Instituut met steun van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is in beeld gebracht welke rol bewegen, sport en gezonde leefstijl spelen binnen het mbo.

Hiervoor is een online vragenlijst onder mbo-instellingen uitgezet, ingevuld door 33 personen van 30 verschillende mbo-instellingen. Daarnaast is van een aantal gezondheidsthema’s in kaart gebracht hoe mbo-studenten daar zelf mee omgaan aan de hand van gegevens uit TestJeLeefstijl. In 2024 wordt dit onderzoek herhaald, zodat ontwikkelingen in de tijd kunnen worden gevolgd.

Belangrijke bevindingen uit het onderzoek zijn: 

• De drijfveren voor het bieden van beweeg- en sportaanbod lijken binnen het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) meer vanuit een bredere blik op gezondheidsbevordering dan specifiek vanuit sport- en beweegstimulering te komen. Sinds 2012 wordt binnen de beleidskaders in het mbo niet meer alleen over bewegen en sport gesproken, maar is gezonde leefstijl daar aan toegevoegd. De aandacht voor gezonde leefstijl neemt binnen mbo-instellingen sindsdien toe, blijkend uit een groeiend aantal Gezonde School-vignetten en een bundeling van organisaties en initiatieven gericht op gezondheidsthema’s in het onderwijs.
• Het merendeel van de respondenten geeft aan dat op hun locatie beweeg- of sportlessen een vast onderdeel van het curriculum voor studenten zijn (70%), het vaakst in de beroepsopleidende leerweg-opleidingen (57% van de 70%).
• De belangrijkste motieven om beweeg- en sportaanbod aan te bieden zijn het leveren van een bijdrage aan de gezondheid van studenten (71%), het bewustmaken van het belang van bewegen voor een vitale beroepsuitoefening (67%) en het bijdragen aan een positief schoolklimaat (67%).
• Alle respondenten geven aan dat op hun locatie in één of meer lessen aandacht is voor gezondheidsthema’s, vooral voor voeding (91%), bewegen en sport (85%) en roken-, alcohol- en drugspreventie (82%).
• Alle locaties schenken aandacht aan de gezonde leefstijl van medewerkers, door het aanbieden van een fietsenplan (82%), aandacht voor fysiek en sociaal welbevinden in functioneringsgesprekken (76%) en door het voeren van rookbeleid (67%).
• Uit data over een aantal leefstijlgedragingen van mbo-studenten zelf, blijkt dat drie kwart van de studenten onder de 18 jaar wel eens alcohol drinkt (75%) terwijl dat in alcoholrichtlijnen sterk wordt afgeraden. Ook blijkt dat mbo-studenten minder vaak minimaal één dag per week sporten (59%) dan hun leeftijdsgenoten (17-20 jarigen, 69%). 32 procent van de mbo-studenten vanaf 18 jaar heeft overgewicht, dat komt overeen met de landelijke cijfers (34% overgewicht volwassenen 18-34 jaar).