Monitor sportief wedstrijdgedrag 2019

In 2019 heeft het Mulier Instituut opnieuw onderzoek gedaan naar het sportief klimaat op de Nederlandse sportvelden en in de sporthallen en zwembaden met behulp van de Sportklimaatapp.

Klimaat in dit onderzoek gaat over het sociale klimaat, dat in kaart wordt gebracht door te kijken naar de gedragingen van spelers tijdens een wedstrijdsituatie. Door het monitoren van gedrag kan in kaart worden gebracht hoe de ontwikkeling in dit gedrag is. Het doel is om meer inzicht te krijgen in factoren die van invloed kunnen zijn op het gedrag van de spelers.

De resultaten van dit onderzoek zijn een update van de gegevens zoals gepresenteerd in de eerste monitor Sportief Wedstrijdgedrag. Voor deze monitor beoordeelden observanten in totaal 1122 wedstrijden in de periode van 2017 tot en met 2019 met behulp van de SportklimaatApp. Naast de update heeft een verdieping plaatsgevonden op voetbal en hockey.

Resultaten uit dit onderzoek zijn:

• Nederlandse teamsporters op amateurniveau laten overwegend positieve gedragingen op de sportvelden zien; 90 procent van de 145.000 geregistreerde gedragingen waren positief tot zeer positief.
• Bij de meeste teamsporten is in 2018 en 2019 een groter aandeel aan sportief verlopen wedstrijden geobserveerd dan in 2017. Voetbal is de uitzondering op deze trend, daar werden minder sportief verlopen wedstrijden geobserveerd in 2018 en 2019. Deze resultaten moeten met zorg geïnterpreteerd worden, omdat ondanks voorzorgsmaatregelen in dit onderzoek, de resultaten kunnen ontstaan zijn door de samenstelling van het bestand van de geobserveerde wedstrijden.
• De sportiviteit van een wedstrijd wordt niet alleen bepaald door het gedrag op het veld. De begeleiding en supporters dragen ook bij aan de wedstrijdsportiviteit. In acht op de tien wedstrijden laten supporters vooral positief gedrag zien tijdens de wedstrijd. Ook de begeleiding thuis én uit is overwegend positief.

Inzichten bij de voetbal- en hockeywedstrijden in 2019 zijn:

• In vier op de tien hockeywedstrijden, en zes op de tien voetbalwedstrijden, komt minimaal één onsportieve gedraging voor. Bij overige teamsporten is dat bij zes op de tien wedstrijden.
• Bij voetbalwedstrijden komen relatief vaak (35 procent van de wedstrijden) drie of meer onsportieve gedragingen voor. Bij overige teamsporten is dat 23 procent en bij hockey 19 procent.
• Het valt op dat onsportief verlopen voetbalwedstrijden vooral getypeerd worden door een grote hoeveelheid discussies op het veld. Bij onsportief verlopen hockeywedstrijden zijn vooral relatief veel wegwerpgebaren en hoofdschudden zichtbaar.
• Tot slot valt op dat, gemiddeld genomen, voetbalwedstrijden gedurende het grootste deel van de wedstrijd een hogere wedstrijdspanning (balans tussen onsportieve en sportieve gedragingen) hebben dan alle andere teamsporten.