Caparis in Beweging: van bedrijfsfitness tot compleet beweegprogramma

Sinds 1 januari 2015 valt iedereen die kan werken maar daarbij ondersteuning nodig heeft, onder de Participatiewet. De wet is er om zoveel mogelijk mensen met of zonder arbeidsbeperking werk te laten vinden. De Participatiewet vervangt de Wet sociale werkvoorziening (Wsw), de Wet werk en bijstand (WWB) en een deel van de Wajong. Caparis is een vooruitstrevend SW-bedrijf op dit gebied. Zij worden hierbij begeleid door Sportstad Heerenveen, een sportbedrijf op het snijvlak van sport, zorg en onderwijs. Kenniscentrum Sport sprak met Kim Hakkenes, beweeg- en leefstijladviseur bij de Friese organisatie. Zij is inmiddels zes jaar actief bij Caparis in Beweging, dat drie locaties heeft (Heerenveen, Leeuwarden en Drachten).

Van bedrijfsfitness naar een compleet beweegprogramma

“Preventiecentrum Sportstad Heerenveen biedt naast haar particuliere fitnessprogramma ook bedrijfsfitness op maat aan”, legt Kim uit. “Eén van de bedrijven die hier belangstelling voor kreeg, is Caparis. Deze organisatie wilde het sport- en beweegaanbod graag op de eigen locatie aanbieden. Al gauw kwamen er naast het idee om fitness op locatie aan te bieden ook een sportdag, een health check en zelfs een eigen sporthal bij. Tijdens die eerste jaren is het programma uitgebouwd met een compleet verzuimprogramma, een programma voor mensen met chronische aandoeningen en een programma dat arbo-voorlichting biedt aan alle 2500 medewerkers van Caparis.”

Een sleutelfactor volgens Kim is dat activiteiten vooral tijdens werktijd plaatsvinden. “Wij proberen de medewerkers mee te geven om te leren denken in mogelijkheden. Een gedeelte van de werknemers associeert vrije tijd echt als vrij zijn. In dat geval zijn ze moeilijker in beweging te krijgen.”

Vaste onderdelen

Er zijn vaste onderdelen die elk jaar terugkomen. Er is nauw contact met de bedrijfsvoering, die goed kijkt waar de behoeften van de medewerkers liggen. Mede op basis hiervan is er aandacht voor bewegen op de werkplek (werkhouding). De leefstijladviseurs van Sportstad Heerenveen komen bijna wekelijks op de afdelingen. Dat is heel bijzonder, in vergelijking met andere projecten. Dit is haalbaar doordat Sportstad veel met studenten werkt. Eens in de twee maanden vinden extra activiteiten plaats. En elke deelnemer is gekoppeld aan een persoonlijk begeleider. Er zijn diverse sportmodules, zoals een module gericht op verzuim. Daar worden mensen op geselecteerd. Voor andere programma’s kunnen deelnemers zichzelf weer aanmelden.

Ook is er een module gericht op de sociaal-emotionele ontwikkeling. Hierbij wordt sport als middel ingezet om door te groeien in het werk of om de stap naar werk bij een gewone werkgever te kunnen maken. Zo is er dus wekelijks een ruim aanbod aan activiteiten, of het nou sport is of voorlichting, er is altijd beweging!

Belangrijke rol dagelijkse werkleiding

Een mooi voorbeeld van een succesvol project, is het programma dat werd ontwikkeld voor medewerkers die gedetacheerd werden in het pakketcentrum van PostNL. Het programma – Fit voor deta – had als doel om de fysieke belastbaarheid te vergroten, door bijvoorbeeld te trainen op staand werken en tillen. Veel medewerkers die vooraf dachten dat ze het niet konden, bleken hier toch wel toe in staat te zijn.

Projectleider Kim Hakkenes houdt zich veel bezig met de vraag hoe je medewerkers meekrijgt. Zij constateert dat de rol van de werkleiding heel belangrijk is. “Voor een deel bestaat deze uit doorgegroeide SW-medewerkers. Het is belangrijk dat deze professionals achter het programma staan. Zij weten namelijk exact wat er op de werkvloer speelt en kunnen de grootste invloed uitoefenen op de medewerkers. Ook het draagvlak onder de directie is belangrijk. Een andere belangrijke factor is de samenwerking met de professionals op het gebied van arbo en HR. Een goede afstemming met hen is essentieel om de programmadoelen te halen.”

Resultaten bemoedigend

Dankzij onderzoek bij een specifiek deel van de doelgroep, namelijk 36 medewerkers, is aangetoond dat bij deze groep het verzuim is gedaald. Kim: “Je kunt nooit aantonen dat het dalende verzuim 100 procent veroorzaakt is door het sporten, maar het draagt er zeker aan bij. Er zijn ook positieve veranderingen geconstateerd op diverse fysieke uitkomsten, zoals spierkracht, bloeddruk en cholesterol. Kwalitatief onderzoek laat zien dat medewerkers aangeven zich fitter te voelen; ze zeggen beter in hun vel te zitten en kunnen daardoor hun werk beter doen.” De meeste programmaonderdelen zijn vrijwillig. Bijvoorbeeld ook de sportdag. Toch komen daar zo’n 300 medewerkers op af.

Een van de succesfactoren volgens Kim is dat je regelmatig zorgt voor vernieuwing. “Behoeften en aanbod veranderen voortdurend. Voor alle BRAVO-onderdelen (bewegen, roken, alcohol, voeding en ontspanning) is aandacht. Bewegen is en blijft echter het grootste onderdeel bij Caparis in Beweging.”

Gouden tip

De tip die Kim meegeeft aan andere SW-bedrijven: “Huur een professioneel bedrijf in, probeer het niet uitsluitend met eigen professionals. Je moet er continu bovenop zitten, dat is met alle dagelijkse beslommeringen bijna niet te doen voor de werkleiding. Inzet van studenten is een pré. Denk bijvoorbeeld aan bewegingsagogen en beweeg- en leefstijladviseurs: jonge toppers die frisse energie meenemen naar je project.”

Andere bedrijven op het gebied van werk en participatie waarvoor Kim actief is (geweest), zijn Lander (Rivierenland) en NEF (Dokkum).

Meer informatie

Kenniscentrum Sport: dirk.schaars@kenniscentrumsportenbewegen.nl
Caparis/Sportstad Heerenveen: kim.hakkenes@sportstadheerenveen.nl