Improving neighbourhoods, improving health?

Een groot aantal studies uit verschillende landen, waaronder Nederland, geeft aan dat de kansen op ziekte en sterfte, en daarmee samenhangend gedrag, verschillen tussen arme en niet-arme buurten. Deze ongelijkheden zijn toegenomen in de afgelopen decennia. Ze kunnen voor een groot deel worden verklaard door sociaal-demografische verschillen tussen bewoners van verschillende buurten. Maar er spelen ook andere mogelijke factoren, zoals selectieve migratie en invloeden van de leefomgeving waarin mensen wonen. Over de effecten daarvan is echter nog veel onzekerheid. Bovendien is nog nauwelijks onderzocht of beleid en interventies ter verbetering van de leefomgeving ook effectief zijn in het verbeteren van de gezondheid van de bewoners van achtergestelde gebieden. Dit proefschrift heeft als doel deze kenniskloof voor een deel te dichten. Er waren drie doelstellingen. Het eerste doel was te beoordelen in welke mate verschillen in gezondheid tussen arme en niet-arme buurten kunnen worden verklaard door selectieve migratie. De tweede doelstelling was te onderzoeken of veranderingen in specifieke kenmerken van de leefomgeving de gezondheid van buurtbewoners beïnvloeden. In dit proefschrift zijn acht zulke kenmerken bestudeerd: groene ruimte, sociale cohesie, parkeergelegenheid, algemene veiligheid, verkeersveiligheid, fysieke orde, sociale orde en slachtofferschap. Het derde doel was te onderzoeken of een grootschalig Nederlandse verbeteringsprogramma, de “Wijkenaanpak” genoemd, een aantoonbaar effect heeft gehad op de gezondheidssituatie in de 40 meest achtergestelde buurten van Nederland (die bekend staan onder de naam “Vogelaarwijken”). De volgende specifieke onderzoeksvragen werden onderzocht in delen 1, 2 en 3: 1. Zijn verschillen in gezondheid tussen arme en niet-achtergestelde buurten beïnvloed door migratiestromen, en is die invloed groter op bepaalde leeftijden? 2. Zijn veranderingen over de tijd in omgevingskenmerken van invloed op het vóórkomen van fysieke activiteit en goede mentale gezondheid onder bewoners? 3. Wat is de impact op korte termijn van de Wijkaanpak op trends in fysieke activiteit, de mentale gezondheid en algemene gezondheid in de 40 buurten?