De maatschappelijke betekenis van topsport

In de laatste decennia heeft topsport in vele opzichten een vlucht genomen. Het niveau van de sportbeoefening, de publieke belangstelling voor evenementen en prestaties, hun media- en sponsorwaarde; ze zijn tot ongekende hoogtes gestegen. Ook de impact die topsport op jongeren en volwassenen heeft, is onvergelijkbaar met voorheen. De topsport gaat gepaard met een sterke mate van emotionele betrokkenheid en identificatie en is daarmee wereldwijd voor miljarden mensen betekenisvol. Het is echter niet precies bekend welke betekenissen kunnen worden onderscheiden en in hoeverre er empirische onderbouwing bestaat voor de vermeende invloeden en effecten van topsport op de samenleving als geheel. In opdracht van het Ministerie van VWS hebben de Universiteit Utrecht en het Mulier Instituut op basis van een uitgebreide internationale literatuurstudie een overzicht gemaakt van de waarden, invloeden en effecten die aan topsport worden toegeschreven. De bevindingen laten zien dat de maatschappelijke betekenissen geordend kunnen worden in vier overkoepelende thema’s: (1) ontplooiingswaarde; (2) inspiratiewaarde; (3) identificatiewaarde; (4) economische waarde. Uit de studie blijkt dat de toegeschreven invloeden van topsport niet onder alle omstandigheden optreden en dat de effecten niet louter positief van aard zijn. Ook komt naar voren dat de empirische onderbouwing of en wanneer topsport invloed uitoefent op breedtesportdeelname, de economie en gevoelens van identificatie en nationale trots beperkt is en niet altijd eenduidig. Er valt kortom nog veel te leren over de maatschappelijke betekenis van topsport.